O monte de Piornedo
Lendas
As lendas mais importantes que se contan sobre o noso monte concéntranse no Chao das Penas, unha preciosa campa rodeada de penedos (un circulo lítico natural?).
Cando falamos de lendas, referímonos case sempre ás lendas de encantos ou de mouros. Son eses seres mitolóxicos que aparecen e desaparecen en sitios de especial enerxía, que viven debaixo da terra e posúen moitos tesouros.
Cando aparecen con forma humana son moi bos mozos e mozas pero tamén poden aparecer en forma de animais (moitas veces de serpes). Estas lendas son moi comúns en toda Galicia, con pequenas variantes dependendo da zona.
A cova dos mouros
Preto da campa de Chao das Penas, moi escondida, atópase a cova dos mouros. Esta é unha pequena concavidade nunha rocha pola que din que botaban un can e ía ladrar debaixo de Vilarello, a uns tres quilómetros en liña recta.
As cazolas dos mouros
Na primeira pena da campa, hai coviñas ou cazoletas (as primeiras manifestacións de arte rupestre).
A xente do lugar transmitiunos que esas cazolas (como lles chamaban) era onde viñan comer os mouros cando non había ninguén. Obsérvase o paralelismo das costumes atribuídas aos mouros e que son similares ás dos veciños do lugar, que saían comer nas prazas ou debaixo dos horreos.
A esta pena é á que subían sempre os pastores para escoitar as chocas das vacas e orientarse cara a onde tirar para buscalas. Por certo, tantas veces subiu a xente a esta pena escoitar as chocas que se notan as marcas dos cravos das galochas na pena, claro que hai unha maneira concreta de subir, non vale de calquera xeito.
Raptada polos mouros
A terceira das lendas, é probablemente a máis interesante.
Unha muller de Piornedo, da casa do Ancho, desapareceu cando andaba polo monte. Buscárona moitos días e non a deron atopado, nin viva nin morta.
Pasado o tempo, esa muller subiu á pena de abaixo, dende a que se ve o lugar de Piornedo, e dende alí viu á xente traballando nos hortos e nas liñeiras e dixo:
Mulleríñas do Val da Liñeira,
ídeme á casa e dicílle así:
que sete cautivos me teñen eiquí.
A vaca Marela comida e asada,
a vaca Pulida aínda ten vida.
Esa muller fora raptada polos mouros e vivira durante moitos anos nos seus palacios, debaixo da terra. Tivera fillos alí, pero un día decidiu volver para a súa casa e os fillos quedaron, así que volveu vivir á casa do Ancho.
