A transhumancia

O monte de Piornedo

Os rabaños da Mesta

Ata estes montes chegaban rabaños de ovellas no verán aproveitando un ramal dos camiños da Mesta. Este dato está documentado e tamén aparece na tradición oral, onde atopamos contos relacionados con este tipo de pastoreo e cos intercambios que se facían cos pastores da meseta.

Quedan restos dos correlos (paredes circulares de pedra onde se metían as ovellas pola noite para protexelas do lobo) e tamén da cabana que utilizaban estes pastores na Meixon Vella (na parte sueste do circo do glaciar de Piornedo, situado na base de Mustallar). Pero estas construcións están moi derruídas porque se deixaron de utilizar fai mais dun século, descoñecemos a data exacta.

Estes restos son os que merecerían chamarse “cabana dos Estremeños” (malia que os rabaños neste caso non viñan de Estremadura) pero o erro plasmouse nun libro e del copiouse para moitos outros…

Réxime de "puerto abierto"

Faise mención á transhumancia na carta executoria de Carlos IV do ano 1799 sobre aproveitamentos de pastos nos lindeiros dos montes de Piornedo e Suarbol… no cal di literalmente que “el lugar de Piornedo da en arrendamiento, hace muchos años el puerto de Piedrafita (unha parte da braña á que lle chamamos hoxe Chao de Pedrafita, na base da Pena de Portelín) a los herederos de doña Juana de Olmedo para apastar un rebaño de ganado lanar fino en régimen de puerto abierto”.

Os veciños de Piornedo, a pesar de que o réxime de arrendamento “de puerto abierto” lles permitía realizar aproveitamentos do monte arrendado, non empezaron a traer o gando a esta braña ata que rematou o arrendamento, a principios do século XIX. Por este motivo, na braña alta non había cabana e tiveron que construíla mais tarde.

Tiñan moito coidado de preservar eses pastos porque eran moi importantes para os veciños os ingresos que lles supoñía este trato, así que levaban o seu propio gando a outras partes do monte: a Formela, Agulleiro, Campo Redondo, o Vidual, a Valiña…, facían a veceira dos bois no verán na Braña Vella (Campo Redondo) e tiñan unha cabana no Recostín que agora está tapada de monte.